Obrzęk to wada z grupy wad kształtu. Pod pojęciem obrzęku należy rozumieć lokalne, nienaturalne zniekształcenie pnia w postaci narośli utworzonej z drewna zdrowego. Cechą charakterystyczną obrzęków jest odmienna budowa ich drewna w stosunku do naturalnej budowy drewna pnia. Spośród rodzimych gatunków drzew, obrzęki najczęściej można zauważyć na topolach (zwłaszcza na topoli czarnej), jesionie, lipach, i jaworze. Spośród gatunków naturalnie naszej florze obcych, lecz u nas spotykanych, obrzęki bardzo często wykształca robinia, orzech i kasztanowiec. Jednocześnie, pod względem częstości występowania tej wady drewna, istnieje jeden gatunek drzewa, który bije na głowę wszystkie inne. Mowa tu o klonie jesionolistnym.
Najogólniej powody tworzenia się obrzęków można podzielić na cztery główne grupy:
a) intensywny wzrost pąków śpiących,
b) miejscowe uszkodzenie włókien drzewnych,
c) wpływ obecności ciał obcych,
d) inne czynniki.
Mimo różnych przyczyn powstania drewno obrzęku zawsze cechuje się nieregularnym układem włókien drzewnych. Obrzękom towarzyszyć może kilka innych wad drewna. W starych obrzękach może pojawiać się zgnilizna.
